Ondergrondse waterleidingen in asbestcement: een vergeten erfenis onder onze voeten
Asbest in daken of gevelbekleding? Daar hebben we intussen allemaal al van gehoord. Maar wist je dat er in Vlaanderen nog duizenden kilometers ondergrondse waterleidingen van asbestcement liggen? Hoewel ze uit het zicht zijn, zijn ze daarom niet zonder risico. In deze blog duiken we onder de grond: we leggen uit hoe deze leidingen er kwamen, welke mogelijke risico’s ze inhouden en wat de toekomstplannen zijn.
Een stukje geschiedenis: waarom asbest in waterleidingen?
Tussen de jaren 1950 en 1980 werd asbestcement op grote schaal gebruikt voor drinkwaterleidingen. Het materiaal was goedkoop, stevig, slijtvast én bestand tegen corrosie – ideaal voor ondergrondse toepassingen, zo dacht men toen. Door het te mengen met cement werden de vezels gebonden in een harde buis die jarenlang meeging.
Pas in de jaren ’90 groeide het bewustzijn over de gezondheidsrisico’s van asbest, en sindsdien is het gebruik ervan verboden. Maar de leidingen die toen al in de grond lagen, bleven gewoon liggen.
Wat zijn de risico’s?
De leidingen liggen ondergronds, en zolang ze in goede staat zijn, is het risico beperkt. De asbestvezels zitten immers ingekapseld in het cement. Maar:
Door ouderdom en slijtage kunnen microbarstjes ontstaan.
Bij drukschommelingen, herstellingen of breuken kunnen kleine hoeveelheden asbestvezels loskomen en in het drinkwater terechtkomen.
Asbest in water is minder risicovol dan via inademing, maar volgens sommige wetenschappelijke studies kan langdurige inname tóch een gezondheidsrisico vormen, vooral bij chronische blootstelling.
Momenteel zeggen de Vlaamse drinkwatermaatschappijen dat het drinkwater voldoet aan de normen, en dat het gezondheidsrisico via deze leidingen “verwaarloosbaar” is. Toch blijft het een omstreden en ongemakkelijke waarheid: er stroomt water door een materiaal dat we elders koste wat het kost willen vermijden.
Hoeveel leidingen liggen er nog?
Volgens cijfers van de Vlaamse Milieumaatschappij en de waterbedrijven gaat het nog steeds over duizenden kilometers. In sommige regio’s, zoals het Pajottenland of delen van de Kempen, zijn asbestcementleidingen nog sterk aanwezig. Ook kleinere gemeenten en landelijke gebieden zijn vaker getroffen.
Wat gebeurt er in de toekomst?
Er is een duidelijke trend richting gefaseerde vervanging van de leidingen, maar het is een traag proces. De kostprijs voor een volledige vervanging is enorm, en zolang er geen acute problemen zijn, krijgen andere investeringen (zoals digitalisering of lekdetectie) vaak voorrang.
Toch groeit de druk:
Europa pleit voor asbestvrij beleid, ook ondergronds.
Openbare werken worden steeds vaker aangegrepen om leidingen mee te vervangen.
De Vlaamse overheid werkt aan een langetermijnstrategie om het volledige leidingennet asbestvrij te maken.
Wat kan je zelf doen?
Heb je vragen over de leidingen in jouw straat? Contacteer je lokale watermaatschappij. Zij hebben zicht op het materiaalgebruik.
Merk je graafwerken op? Vraag na of er sprake is van asbestvervanging.
Drink je regenwater of gebruik je eigen bron? Laat het regelmatig analyseren.
Conclusie
Onder onze voeten ligt een stille erfenis van het verleden: asbestcementleidingen die ooit een logische keuze leken, maar vandaag vragen oproepen. Zolang ze in goede staat zijn, vormt het geen direct gevaar – maar ze horen thuis in het verleden, niet in de toekomst.
Vlaanderen staat voor een grote infrastructuuruitdaging. Het wordt tijd om onze leidingen niet alleen te vernieuwen, maar ook asbestvrij te maken. Duurzaam en veilig water begint bij veilige leidingen.
🧾 Asbestattest nodig in Halle, Dilbeek of omgeving?
Asbestspotter is een erkend en gecertificeerd asbestdeskundige, gespecialiseerd in het opmaken van wettelijk verplichte asbestattesten.
Wij zijn actief in Halle, Dilbeek, Sint-Pieters-Leeuw, Beersel, Lennik en de ruime regio.
Wij zijn actief in Halle, Dilbeek, Sint-Pieters-Leeuw, Beersel, Lennik en de ruime regio.
📞 Contacteer ons voor een snelle, correcte en betaalbare asbestinventaris.